Bánh tráng – hồn vị ẩm thực xứ Quảng

Bánh tráng là món ăn rất có ý nghĩa của người dân những vùng này, nó có mặt trong hầu hết các mâm cỗ ngày tết, giỗ chạp, cơm tất niên hay các buổi hội họp ăn uống. Như một phần không thể thiếu , bánh tráng ở Quảng Ngãi ngoài là một đặc sản ẩm thực còn hàm chứa tín ngưỡng thiêng liêng. Ăn bánh tráng xóa đi khoảng cách, sự ngại ngùng, bỡ ngỡ của những đôi trai gái yêu nhau, những đứa con e ngại ăn uống, nó còn đưa mọi người trong nhà thân thiết, gần gũi nhau hơn.

Đây là món ăn vô cùng đặc biệt, bánh tráng có thể ăn vào buổi sáng lẫn buổi chiều. Có thể là món phụ ăn kèm với cá nục hấp, don, cháo, bò hít… cũng có thể là nguyên liệu làm nên một món ăn như bánh đập.

 

Don là một loại nhuyễn thể có nhiều ở sông Trà Khúc, tỉnh Quảng Ngãi. Có rất nhiều món ăn chế biến từ don nhưng ngon và đơn giản nhất vẫn là món canh don. Don được ngâm nhả hết bùn, cho vào nồi luộc với nước. Don mở vỏ lúc nước đã sôi, người ta khuấy đều để thịt don rơi ra ngoài rồi lọc lấy chúng đem xào cùng hành tỏi đã phi thơm. Nước luộc để riêng lọc cặn rồi nêm gia vị vừa miệng. Khi thưởng thức món ăn này, chỉ cần bẻ bánh tráng cho vào tô canh don và ngập mình trong hương vị đậm đà ngọt thơm của don, vị hăng của hành, vị cay nồng của ớt và cả mùi thơm của bánh tráng.

 

Cá nục hấp cuốn bánh tráng là món ăn đặc trưng của người xứ Quảng nói riêng và miền Trung nói chung. Cá nục để làm món ăn này chỉ cần những con bé bằng ngón tay người lớn, cá được hấp với muốn, gừng; cũng có thể hấp với hành tím, hành lá, gia vị và ớt thái nhỏ… Bánh tráng đóng vai trò nguyên liệu ăn kèm, thực khách ăn bánh tráng với cá hấp, rau sống chấm với nước chấm có vị chua cay. Món ăn gom góp từ sự tươi ngon của cá, thanh mát của rau sống đến đậm đà của nước chấm và thơm giòn của miếng bánh tráng.

 

Nhắc tới bánh tráng Quảng Nam thì không thể bỏ qua bánh tráng đập trứ danh. Là món ăn dân dã rẻ tiền của người nghèo nhưng đã trở thành món ăn vặt phổ biến ngày nay. Bánh tráng đập chỉ đơn giải là 2 chiếc bánh tráng nướng mỏng kẹp một lớp bánh ướt nóng hổi mới ra lò được tráng mỏng tang, phết dầu phộng khử hành và nén thật thơm. Món ăn này cần ăn nóng mới thấy hết cái ngon và càng ăn càng không thấy ngán và cũng khó thấy no ngay nên sẽ ăn được nhiều. Bánh tráng đập ngon ở cả thứ nước chấm làm từ mắm nêm là mắm cá cơm pha với chanh, tỏi ớt, đường, chút dầu khử và hành phi, với một chút tương ớt Hội An mới đúng vị.

 

Đó là với loại bánh tráng nướng mỏng tang, còn bánh tráng dày có vừng nướng lên người ta hay ăn trong món lòng xào nghệ, hay xúc hến, cũng có thể phết đường nấu lên thành bánh tráng đường. Khi chiếc bánh được nướng lên, mùi thơm của gạo và vừng nghi ngút khiến du khách không hỏi hít hà rồi đói lòng muốn thưởng thức ngay.

 

Món lòng xào nghệ còn được coi là món ăn trị bệnh ho. Chỉ cần lòng già, nghệ tươi, hẹ và ớt xắt nhỏ xào chung, muốn ăn đúng kiểu thì phải dùng bánh tráng để xúc. Xúc tới đâu vừa đủ vị món ăn vừa cắn miếng bánh tráng giòn tan trong miệng, thực khách sẽ cảm nhận được trọn vẹn sự hòa hợp của hương vị trong độ dai vừa đủ của lòng già, bùi bùi của nghệ, hăng nhẹ của lá hẹ và cay nồng của ớt. Món ăn sẽ thiếu đi sự thú vị khi không được thưởng thức vị giòn ngon của gạo và thơm thơm của vừng trong chiếc bánh tráng dù là ăn kèm đi nữa.

 

Về xứ Quảng mà không ăn bánh tráng là một thiếu sót đối với bất kì ai và càng đáng tiếc với những du khách là tín đồ ăn uống. Vậy nên đừng quên món ăn dân dã đó trong danh sách đồ “phải ăn” khi có dịp đến với mảnh đất miền Trung này!